Na-agagharị 2 ime ụlọ .Lọ n'ime Lagos Mainland, Lagos ma obu tinye nke gi. Kpọsaanụ, ree ụlọ gị, depụta ya ka ọ hapụ gịLagos (; Yoruba: Èkó) bụ obodo kachasị ukwuu na steeti Nigeria nke nwere otu aha na Nigeria na Sub-Saharan Africa. Ọ bụ otu n'ime obodo kachasị eto eto na ụwa na otu n'ime obodo mepere emepe. Lagos bu isi ulo oru ego na Africa; megacity nwere GDP nke anọ kachasị elu n'Afrika wee nwee otu ọdụ ụgbọ mmiri kachasị ukwuu na nke kachasị dị na kọntinent ahụ. Laagos bu ụzọ pụta dị ka ọdụ ụgbọ mmiri sitere na nchịkọta nke agwaetiti, nke dị na Mpaghara Mpaghara Obodo ugbu a (LGAs) ) nke Lagos Island, Eti-Osa, Amuwo-Odofin na Apapa. Agwaetiti ndị ahụ dị n'akụkụ abụọ, na-agbada ọnụ ndịda ọdịda anyanwụ nke Lagos Lagoon, ebe a na-echebe ya site n'agwaetiti Atlantic site na agwaetiti na ogologo oghere ájá dị ka Bar Beach, nke na-eru 100 kilomita (62 mi) n'ebe ọwụwa anyanwụ na ọdịda anyanwụ nke ọnụ. . N'ihi mepere emepe ngwa ngwa, obodo ahụ gbadara n'ebe ọdịda anyanwụ nke lagoon iji tinye mpaghara ndị dị ugbu a Lagos Mainland, Ajeromi-Ifelodun na Surulere. Nke a mere ka e kee obodo Lagos ụzọ abụọ dị mkpa: Island, nke bụ obodo mbu nke Lagos, tupu ọ gbasaa ebe a maara dị ka Mainland. Gọọmentị etiti na-achịkwa mpaghara obodo a ozugbo site na Lagos City Council, ruo mgbe e guzobere Lagos Steeti na 1967, nke mere ka e kee obodo Lagos ruo ụbọchị asaa Mpaghara Mpaghara (LGAs), yana mgbakwunye nke ndị ọzọ obodo (nke mejupụtara 13 LGA) ugbu a site na Western Region na-etolite steeti.Lagos, isi obodo Nigeria kemgbe a malitere ịlụ ya na 1914, wee bụrụ isi obodo Lagos State mgbe e guzobere ya. Agbanyeghị, a mechara kwaga isi obodo steeti ahụ na Ikeja na 1976, isi obodo etiti kwagara Abuja na 1991. N'agbanyeghị na a ka na-akpọ Legọs dị ka obodo, Legọs taa na-akpọ 'Metropolitan Lagos', yana gọọmentị ka “Lagos Metropolitan Area” bụ agglomeration obodo ma ọ bụ conurbation, mejupụtara LGA 16 gụnyere Ikeja, isi obodo steeti Lagos. Conlọ a mejuputara obodo iri asaa na asaa nke steeti Lagos, mana ụlọ dị ihe dịka 85% nke ọnụ ọgụgụ ndị steeti niile. N'ime data ndị gọọmentị etiti 2006, ụlọ ọgbakọ nwere ihe dị ka nde mmadụ asatọ. Agbanyeghị, Gọọmentị Lagos State wepụtara ọnụ ọgụgụ ahụ, nke mechara wepụta data ndị bi na ya, na-etinye ọnụ ọgụgụ ndị bi na Lagos Metropolitan Mpaghara ihe dị ka nde 16. Ka ọ dị na 2015, ọnụ ọgụgụ ndị na-akọghị akụkọ mere ka ọnụ ọgụgụ ndị bi na "Greater Metropolitan Lagos", nke gụnyere Lagos na obodo mepere emepe, gbatịrị ruo Ogun State, ihe dị ka nde 21.Houselọ bụ ụlọ nke na - arụ ọrụ dịka ụlọ, na - esite n'ụlọ obibi ndị dị mfe dịka ụlọ wuruwuru nke agbụrụ ndị na - akwagharị na ụlọ ndị siri ike, osisi, brik, ihe ma ọ bụ ihe ndị ọzọ nwere pọmpụ, ikuku ikuku na sistemụ eletriki. [1] [2] Ulo na eji otutu ulo di iche iche eme ka mmiri ghara idi elu dika mmiri ozuzo ka ha ghara ibia ebe obibi. Useslọ nwere ike inwe ibo ụzọ ma ọ bụ mkpọchi iji chekwaa ebe obibi ma chekwaa ndị bi na ya na ihe ndị ohi ma ọ bụ ndị ọzọ na-emebi ụlọ. Imirikiti ụlọ ọgbara ọhụrụ na omenala ndị dị n’Ebe Ọdịda Anyanwụ ga-enwe otu ime ụlọ na ebe ịsa ahụ, ebe a na-esi nri ma ọ bụ ebe a na-esi nri, na ebe obibi. Houselọ nwere ike ịnwe ebe iri nri, ma ọ bụ nwee ike itinye mpaghara nri n'ime ụlọ ọzọ. Largefọdụ nnukwu ụlọ na North America nwere ebe ntụrụndụ. N'ime obodo ndị metụtara ọrụ ubi, anụ ụlọ dịka ọkụkọ ma ọ bụ anụ ụlọ buru ibu (dịka ehi) nwere ike iso ụmụ mmadụ kerịta akụkụ nke ụlọ. Ndị otu na-elekọta ụlọ bi na ụlọ ka amaara ama. Nke kachasị, ezinụlọ bụ ezinụụlọ nke ụdị ụfọdụ, agbanyeghị na ezinaụlọ nwekwara ike ịbụ otu ndị ọzọ na-elekọta mmadụ, dị ka ndị gị na ha bi ma ọ bụ, n'ụlọ ime ụlọ, ndị mmadụ anaghị ejikọ. Fọdụ ụlọ nwere naanị ebe obibi maka otu ezin’ụlọ ma ọ bụ otu-ụdị; nnukwu ụlọ a na-akpọ ụlọ obibi ma ọ bụ ụlọ ahịrị nwere ike inwe ọtụtụ ebe obibi n’ime otu ụlọ. Maylọ nwere ike ịnwe nnukwu ụlọ, dịka ebe a na-adọba ụgbọala ma ọ bụ ụlọ a na-etinye ihe na ya. Lọ nwere ike inwe azụ ma ọ bụ n’azụ ụlọ, nke na-arụ ọrụ dị ka ebe ndị ọzọ ebe obibi ga-ezu ike ma ọ bụ rie nri.Source: https://en.wikipedia.org/
